Ben jij een emotionele eter? Dit helpt!

Heb je er ooit eens bij stil gestaan waarom je honger krijgt als je stress hebt? De verklaring ligt eigenlijk zo voor de hand. “Lijners” worden regelmatig door de buitenwereld (vaak mensen die zelf geen enkele emotie met eten in verband brengen) afgeschilderd als slappelingen met een gebrek aan wilskracht: ‘Je stopt zelf dat eten in je mond!’

Voor de zoveelste keer loop ik naar de kast. Onrustig trek ik de deur open en schuif wat potjes heen en weer. Ik vind niets wat mijn alsmaar groeiende behoefte kan bevredigen.

Ontevreden gooi ik de deur weer dicht en loop terug naar de bank. Ik sta wéér op en loop de trap op naar zolder. Daar staat nog een voorraadkast.

Mijn ogen zoeken… En vinden! HOERA! Een doosje met caramelkrakelingen!

Mijn grijpgrage handen trekken de verpakking open, en nog voor ik de eerste trede naar beneden bereik, zit het eerste chocolaatje in mijn mond. Hmmmm, hier was ik ZO aan toe…

De emotie-eter
Herkenbaar? Voor de zogenaamde ‘emotie- eters’ onder ons vast wel. Zij zullen ook dat enorme spijtgevoel achteraf kennen. Schuldvragen als: ‘Waarom heb ik dat nou weer gedaan?’ beheersen op dat moment je leven. Schuldvragen die in de meeste gevallen uiteindelijk weer worden omgezet in een nóg strengere lijnpoging. Gemotiveerd begin je er aan en de eerste weken vliegen de kilo’s eraf. Je voelt je goed, je zit letterlijk en figuurlijk beter in je vel en je kunt de hele wereld aan. Want die overtollige kilo’s zijn weer weg.

De tegenslag
Maar dan, een tegenslag. In privékring, op het werk, waar dan ook. Troost is wat je nodig hebt. En troost kun je vinden in eten. Eten is lekker, het is even een momentje waar je helemaal alleen van kunt genieten. Eten zegt niets terug. Eten is een vriend die je op dat moment heel hard nodig hebt.

Want vergeet niet: een eetbui heeft ook een soort functie. Het troost je op het moment dat je dat het aller-hardst nodig hebt. Het werkt als een soort verdovend middel en haalt even de ‘pijn’ weg die je op dat moment ervaart.

Waarom je honger krijgt
Heb je er ooit eens bij stil gestaan wáárom je honger krijgt als je stress hebt? De verklaring ligt eigenlijk zo voor de hand.

‘Lijners’ worden regelmatig door de buitenwereld (vaak mensen die zelf geen enkele emotie met eten in verband brengen) afgeschilderd als slappelingen met een gebrek aan wilskracht: ‘Je stopt zelf dat eten in je mond!’

Maar niets is minder waar. Uit onderzoek weten we dat ‘emotionele eters’ hongerprikkels en door emoties veroorzaakte fysiologische prikkels (zoals het rommelen van maag en darmen) moeilijk van elkaar kunnen onderscheiden. Stress uit zich namelijk vaak in de darmen. En hoe kan je dat gevoel het beste omschrijven? Juist ja. Als honger.

Snoepje als troost
Er zijn veel aanwijzingen dat deze koppeling gemaakt wordt in de vroege kinderjaren. Denk maar aan een klein kind dat struikelt en gaat huilen. Vader of moeder komt aansnellen, geeft een kus op de zere plek en een snoepje als troost. Et voilà: de basis voor een ‘emotionele eter’ kan onbewust zo maar ineens gelegd zijn.

Belangrijk om te weten, is dat lijnen het probleem oplost. In veel gevallen wordt het alleen maar erger doordat strenge lijnpogingen met te hoog gestelde doelen vaak worden afgewisseld met perioden van meer eten ter compensatie van het gemiste tijdens die lijnpogingen.

Vicieuze cirkel doorbreken
Voor je het weet wordt je de vicieuze cirkel ingetrokken. En dan is daar gelijk de hamvraag: Hoe doorbreek ik mijn vicieuze cirkel?

Het antwoord op deze vraag is erg moeilijk en per persoon verschillend. Een wetenschapster zei ooit: ‘wil je succesvol gewicht verliezen, geef dan de strijd op!’

En in die woorden schuilt zeker een waarheid. Angst voor het krijgen van wéér zo’n vreetkick of eetbui, werkt júíst een niet gewenste situatie in de hand.

Het is juist een verandering in denken, die een verandering in gedrag teweeg kan brengen.

Stel jezelf 3 vragen
Wanneer je jezelf in een situatie bevind waarin een eetbui op de loer ligt en waarin je moeilijk kunt onderscheiden of je écht honger hebt of ‘hoofd’- honger, stel jezelf dan de volgende 3 vragen:

1. Heb ik dorst?

Dorst wordt vaak door de war gehaald met honger. Drink wat, maar dan wel zonder suiker natuurlijk. De kans is groot dat het hongergevoel verdwijnt.

2. Kan ik voedingskúndig gezien honger hebben?

Ga voor jezelf na wat je die dag al hebt gegeten en gedronken. Is dit volgens de aanbevolen hoeveelheden? Zo nee, eet dan wat je hebt gemist die dag. Heb je bijvoorbeeld een broodmaaltijd overgeslagen, eet dan een paar boterhammen met mager of halfvol beleg. Dit kan zowel zoet of hartig zijn. Of heb je nog geen fruit gegeten die dag? Eet dan één of twee stuks fruit.

Heb je wél alles gegeten wat je nodig hebt op een dag? Of misschien zelfs meer? Dan kun je voedingskundig gezien géén honger hebben.

3. Waar komt de onrust vandaan?

Wanneer je bovenstaande vragen hebt kunnen beantwoorden en je voedingskundig gezien geen honger kunt hebben, is er vaak iets anders aan de hand. Probeer bij jezelf na te gaan wát maakt dat je je hongerig voelt. Denk aan wat ik eerder schreef: stress uit zich in de darmen en wordt vaak verward met honger. Over wat te doen als je onrust hebt en een eetbui eigenlijk niet kunt vermijden zal ik de volgende keer meer over schrijven.

Fouten maken mag. Daar ben je een mens voor. Maar door schade en schande word je wijs. Gebruik die wijsheid in het bereiken van een voor jou goede balans tussen emotie en eten.

Auteur: Valesca Malipaard

Vorige maand door Valesca Malipaard op Healthylives: Tips tijdens de zoete decembermaand

Volgende maand door Valesca Malipaard op Healthylives: Hoe om te gaan met eetbuien?

Valesca is sinds 10 jaar werkzaam als (kinder)diëtist en bovendien zelf ervaringsdeskundige op het gebied van overgewicht. Zij schrijft regelmatig voor Healthylives.