Al sinds september te vinden in de winkelschappen: pepernoten, chocoladeletters, marsepein, chocolademuntjes en – sigaretten, banketletters. Voor elk wat wils.
Sinds november komen daar dan nog de kerstkransjes, kerstschuimpjes, kerstchocolaatjes, oliebollen, appelbeignets en dergelijke bij… Verleidingen alom.
Winkelstraten zijn gevuld met een heerlijke geur van warme lekkernijen en in de winkels liggen bij de kassa’s rekken vol met allerlei snoepgoed. Of wat te denken van alle snoep- of andere aan eten gerelateerde reclame’s op tv zo rond ‘knabbeltijd’, een uurtje of 8 ’s avonds?
Er zijn genoeg mensen die op zulke momenten sterk in hun schoenen moeten staan, om niet te zwichten voor de verleiding. Maarja… Dat ene keertje kan toch eigenlijk ook geen kwaad?!
Extern eten
Bovenstaande situatieschets valt onder de noemer ‘extern eten’: het eten naar aanleiding van omgevingsfactoren, zoals luchtjes, reclames, anderen die eten, enzovoort.
Maar niet alleen het zogenaamde ‘zien eten, doet eten’, bemoeilijkt iemand die graag zijn eetgedrag wil veranderen. Ook druk van buitenaf kan lastig zijn bij goede voornemens om het eetgedrag te veranderen. Denk aan bezoekjes aan vrienden of familie. ‘Ah toe, neem nou nog iets. Ik heb het speciaal voor jou in huis gehaald. Het is zo saai als je op een droogje zit. Die ene keer kan écht geen kwaad!’
Eetgedrag veranderen
Voor mensen die hun eetgedrag willen veranderen, kan de druk om toch iets te eten vervelend zijn. Nee zeggen kan in zo’n situatie heel moeilijk zijn: je bent bang iemand af te wijzen of te beledigen óf je wilt je groot houden en laten zien dat je het écht bij die ene keer kan laten.
Door af te slaan komt juíst de aandacht op jou en je goede voornemen om je eetgedrag te veranderen.
Zeker rond de feestdagen spelen eerder omschreven situaties een grote rol. Sinterklaasavond (en waarschijnlijk de weken ervoor ook al), kerstborrels, dineetjes, familiebezoek, eindejaarsborrels, oliebollen, nieuwjaarsborrels, en alle andere feestelijke gelegenheden. Een wijze dietist zei ooit eens: ‘Het probleem zit ‘m niet tussen kerst en oud & nieuw, maar tussen oud & nieuw en kerst’.
Met andere woorden: Als je voor jezelf een plan maakt om de feestdagen door te komen en daarna het gewenste eetgedrag weer oppakt, is er niets aan de hand. Laat je je helemaal gaan en verval je daardoor weer snel in oud gedrag, dan is des te moeilijker om jezelf weer ‘op de rails’ te krijgen.
Nuttige tips
Voor degenen die het moeilijk vinden om ‘nee’ te zeggen tegen een gastvrouw- of heer, volgen hieronder een aantal nuttige tips:
1. Breng de gastvrouw/ heer van te voren op de hoogte. Geef aan dat je je eetgedrag hebt veranderd.
2. Maak de gastvrouw/ heer een compliment: maak van iets negatiefs iets positiefs. ‘Het ziet er heerlijk uit, maar nee bedankt!’
3. Vertel dan duidelijk je mening met een korte motivatie erbij: ‘Ik heb genoeg, dank je wel.’ Laat duidelijk merken dat je het meent!
4. Luister naar de reactie van de gastvrouw/ heer, maar blijf bij je standpunt.
Aantal richtlijnen
Maar, om eten af te slaan, is het belangrijk dat je een plan maakt. Als je weet hoe het moet, wil dat nog niet altijd zeggen dat je het gemakkelijk in praktijk kunt brengen. Een aantal richtlijnen die je hierbij kunnen helpen
1. Ga voor jezelf na wat je precies wilt zeggen als je eten afslaat
2. Observeer eens andere die eten afslaan. Misschien steek je er wat van op!
3. Begin met het afslaan van eten bij mensen van wie je verwacht dat ze niet al te moeilijk zullen doen. Wacht met de ‘moeilijkere gevallen’ tot je wat meer bedreven bent.
4. Als je iemand kent die heel goed eten af kan slaan, probeer jezelf dan eens in die persoon te verplaatsen. ‘Kopieergedrag’ wordt dat ook wel eens genoemd. In dit geval helemaal niets mis mee!
Goede voorbereiding
Voorbereiding is het halve werk. Plan van te voren wanneer je wat gaat eten, Maak voor jezelf een schema waar je al je verplichtingen waarbij je in de verleiding kan komen op datum noteert.
Ga uit van het principe: 1x per week een uitzondering mag, voor elke éxtra uitzondering komt óók extra lichaamsbeweging. Als je extra kunt eten, kun je ook extra bewegen!
Decembermaand
December kent vier feestdagen (inclusief Sinterklaas). Die ene ‘feestdag’ op 1 januari tellen we voor het gemak even niet mee. Probeer de overige dagen van december te matigen door bewust je producten te kiezen, aan je (liefst) dagelijkse lichaamsbeweging te komen en extra te letten op tussendoortjes.
Vier feestdagen dus, dat rekent lekker makkelijk, want dat is precies het aantal keren per maand dat je een uitzondering kunt maken. Probeer op die dagen structuur in je eetpatroon te houden en plan wat beweging tussendoor. Je kunt eventueel bij de overige maaltijden wat minder eten, maar let wel: bezuinigen op een hoofdmaaltijd (ontbijt, lunch of diner) mag, maar sla nóóit een maaltijd over! Een goede basis brengt je het best de dag door, zonder hongergevoel.
Flinke wandeling
En zoals al eerder gezegd, is de makkelijkste compensatiemethode bewegen.
Steeds meer sportscholen zijn op 2e kerstdag open. Maar een flinke strand- of boswandeling is net zo effectief.
Het menu
Kortom: met een menu van matigen rondom de feestdagen als voorgerecht, genieten tijden het kerstdiner als hoofdgerecht en een goede dosis beweging als nagerecht kom je moeiteloos december door!
Auteur: Valesca Malipaard
Valesca is sinds 10 jaar werkzaam als (kinder)diëtist en bovendien zelf ervaringsdeskundige op het gebied van overgewicht. Zij schrijft regelmatig voor Healthylives.
