Afvallen voor kinderen: pas eet en leefgewoonte aan

Overgewicht komt veel voor bij kinderen. Om af te vallen is het belangrijk zelf het goede voorbeeld te geven. Oorzaken van overgewicht zijn: teveel eten, te vet eten en te weinig bewegen.

Kinderen moeten goed eten om te groeien, leren, spelen en sporten. Goed eten betekent voeding met voldoende voedingsstoffen en energie. Als een kind teveel calorieën krijgt, kan het te dik worden.

Te dik zijn is onge­zond. Op latere leeftijd is er een grotere kans op gezond­heidspro­blemen. Vaak kan door een verandering in eet- en leefgewoonten het gewicht worden verbeterd, zonder dat uw kind ‘aan de lijn’ hoeft te gaan doen. Hieronder lees je hoe je samen met uw kind het gewichtsprobleem kunt aanpakken.

Overgewicht

Overgewicht komt veel voor bij kinderen. Uit onderzoek blijkt dat bij één op de tien kinderen sprake is van overgewicht. Om na te gaan of uw kind een goed gewicht heeft kunt u overleggen met de huisarts of jeugdarts. Niet alleen het huidige gewicht is hierbij van belang maar ook de ontwikkeling van het gewicht (steeds in vergelijking tot de lengte). U zou moeten letten op een plotselinge stijging of daling van het gewicht of een te sterke stijging. Dat is belangrijker om in de gaten te houden dan een constant gewicht dat iets aan de hoge kant is. Een groeicurve is altijd in te zien of op te vragen bij de jeugdarts.

Overgewicht voorkomen

Om overgewicht te voorkómen is het belangrijk zelf het goede voorbeeld te geven. Oorzaken van overgewicht zijn: teveel eten, te vet eten en te weinig bewegen.

Minder eten

Kinderen met overgewicht eten vaak te veel. Om na te gaan hoeveel je kind eet, is het verstandig om dit (samen met je kind) eens een week lang te noteren. Vergeet daarbij de tussendoortjes niet.

Bekijk daarna wat en wanneer uw kind minder kan gaan eten. Probeer de eetlust van uw kind wat af te remmen en moedig het niet aan om restjes op te eten.

Kies vaste tijdstippen en zoveel mogelijk een vaste plaats om te eten, te drinken en te snoepen. Dit voorkomt dat er automatisch en ongemerkt wordt gegeten. Leer uw kind dat het de tijd moet nemen voor het eten: kleine hapjes nemen en goed kauwen. Hierdoor is het kind eerder verzadigd. Geef in plaats van éénmaal een flinke portie, tweemaal een kleine hoeveelheid. De kans is groot dat je kind dan langza­mer eet. Laat uw kind ook eens zelf zijn bord en dat van de andere gezinsleden opscheppen. Hierdoor krijgt het beter inzicht in hoeveelheden.

Anders eten

Het gaat vaak niet alleen om minder eten. Anders eten en/of drinken is soms veel belangrij­ker. Ga na of sommige voe­dingsmid­delen vervangen kunnen worden door voedings­middelen met minder calorieën.

Een aantal suggesties zijn:

Tussendoortjes leveren vaak ongemerkt veel calorieën. Heeft uw kind tussen­door trek in iets geef dan fruit, een rijst­wafel, een volko­rencrac­ker of rauw­kost. Laat uw kind mineraal­water, gewoon kraanwater, thee zonder suiker, onge­zoet vruchtensap, bouillon of lightfris­drank drinken.

Geef uw kind 3 maaltijden per dag en eventueel 2 tot 3 keer iets tussendoor.

Bewegen

Beweegt uw kind voldoende? Veel kinderen die te dik zijn hebben te weinig lichaamsbewe­ging. Stimu­leer uw kind om te sporten, buiten te spelen en zo mogelijk op de fiets naar school te gaan.

Motivatie

Eetgewoonten veranderen om het gewicht te verminde­ren is niet eenvoudig. Motiveer en beloon uw kind daar­om regelmatig met een compliment of een beloning. Ook het zelf uitkiezen van de maaltijden kan stimulerend werken. Als het gewicht vermindert, is dat natuurlijk ook een goede motivatie om door te gaan. Weeg je kind niet vaker dan één keer per week, op hetzelfde tijdstip van de dag en op dezelfde weegschaal. Blijf er wel van bewust dat je kind in de groei is. Meestal is het voldoende dat je kind een tijdlang op hetzelf­de gewicht blijft.

Als het hele gezin probeert de eetgewoonten te verande­ren, wordt het gemakkelij­ker voor je kind.

Voor het eetpatroon is het van belang dat er regelmaat in de maaltijden zit en dat zoveel mogelijk gezinsleden aanwezig zijn. Dit leert bewust eten aan in plaats van gedachteloos of “uit gewoonte eten”. Voor het bewegingspatroon is het goed om regelmatig lopend of fietsend kleinere afstanden af te leggen en de trap te nemen. Een (goede) sportclub stimuleert bewegen op een leuke manier en geeft zelfvertrouwen. Verder kan je samen gaan zwemmen, naar een speeltuin gaan, touwtje springen, dansen. Als het maar leuk is voor je kind!

Wat te doen bij overgewicht?

Als het kind echt overgewicht heeft, kan het volgende helpen:

Niet gaan “lijnen” in de zin van veel minder of éénzijdig gaan eten. Zeker geen maaltijden overslaan. Goed brood, groente en fruit blijven eten. Houd de tussendoortjes in de gaten, ook die bij vriendjes of familie. Schrijf eventueel alles eens een week lang op. Frisdrank en drinkyoghurt zijn beruchte leveranciers van calorieën. Kijk welke voedingsbestanddelen door iets vervangen kunnen worden met minder vet of zoetigheid.

• Maak het voor uw kind niet te moeilijk, laat het hele gezin meedoen. Haal bijvoorbeeld geen snoep, chips en dergelijke in huis. Maak eventueel afspraken over een vaste tijd voor “lekkers”, bijvoorbeeld op zondag een lekkere koek.
• Leg niet teveel nadruk op het gewicht van het kind. Ga zeker niet vaker dan een keer per week wegen (liefst minder vaak). Prijs het kind voor zijn positieve eigenschappen of als het goed zijn best heeft gedaan.
• Voor een kind in de groei is het beter te proberen op hetzelfde gewicht te blijven dan kilo’s af te vallen. De lengtegroei gaat door en geeft zo geleidelijk aan een betere gewichtsverhouding. Snel afvallen geeft risico op het “jojo-effect”: door rigoureus anders en/of minder eten gaan de kilo’s er eerst wel snel af, maar ze komen er even snel weer aan als het eetpatroon “gewoon” wordt. Een volgende “lijnpoging” gaat moeilijker omdat het lichaam geleerd heeft zuiniger met calorieën om te springen. Alles draait om het geleidelijk overgaan op een gezonder voedingspatroon, dat goed vol te houden is.

Verder is het goed te letten op de volgende valkuilen:

• Sla het ontbijt niet over. Het lichaam heeft dit nodig om aan de slag te gaan. De kans op overgewicht wordt hierdoor kleiner.
• Vergelijk niet met wat andere kinderen eten, drinken en snoepen. Als je kind (erfelijk) aanleg heeft tot overgewicht is het van belang daar rekening mee te houden. Iedereen kent wel mensen die veel eten en/of drinken en toch tenger blijven (soms vinden ze dat niet eens fijn!)
• Eten of snoepen bij spanning (dit kan ook spanning zijn ten gevolge van plagen met dik zijn!!). Praat erover en zoek afleiding.
• Geloof niet in wonder-diëten of -apparaten die van alles beloven. Ze werken niet of zijn ongezond, met name voor kinderen in de groei.
• Voor alles: steun en stimuleer uw kind door een positieve houding.