Stress: soorten afweermechanismen

0
1947

De manier waarop je met stressvolle situaties omgaat wordt afweermechanisme genoemd. Het afweermechanisme gebruik je wanneer een stressvolle situatie je boven het hoofd dreigt te groeien waardoor stress de overhand krijgt en je niet meer goed kan functioneren. Door gebruik te maken van afweermechanismen, verandert je waarneming van de realiteit, je ziet bepaalde dingen niet of verdraait soms de werkelijke gang van zaken. Kenmerk van afweermechnismen is dat we niet in de gaten hebben dat we ze gebruiken, het gebeurt onbewust.

We kennen verschillende afweermechanismen:

Verdringing

Bij verdringing maak je bepaalde feiten of geheugenmateriaal onbewust, zodat je er totaal geen weet meer van hebt. Denk hierbij aan de het vergeten danwel verdringen van de naam van iemand die we niet mogen, of het vergeten van een afspraak waar we tegen op zien. Verdringing treedt op wanneer je emotioneel overbelast dreigt te raken.

Ontkenning

Het is niet altijd eenvoudig duidelijk onderscheid te maken tussen verdringen en ontkenning van een stressvolle situatie. Bij ontkenning worden bepaalde zaken als niet-gebeurd beschouwd omdat ze anders teveel angst oproepen.

Projectie

Projectie komt erop neer dat we onze eigen negatieve eigenschappen niet willen zien maar deze juist in versterkte mate bij anderen waarnemen. De reden dat we deze eigenschappen bij onszelf niet willen zien is dat het teveel stress veroorzaakt. Projectie kan vooral een grote rol spelen wanneer we onderhevig zijn aan een sterke emotie. Een probleem hierbij is dat we door middel van projectie vaak juist gedragingen uitlokken bij anderen die we juist proberen te voorkomen.

Reactieformatie (overdekking van het tegendeel)

Dit is het afweermechanisme waarbij je je ware gevoelens verbergt door je te uiten met tegengestelde gevoelens. Het uiten van je ware gevoelens zou teveel stress opleveren. Dit afweermechanisme komt met name voor wanneer het nadeling voor je is om je werkelijke gevoelens te tonen. Dit levert namelijk stress op. Denk hierbij aan de situatie waarbij je een hekel aan iemand hebt. Je zal dan extra aardig tegen die persoon doen, om maar een stressvolle situatie te vermijden.

Rationalisatie (goedpraten van slecht slecht gedrag)
Bij rationalisatie verzinnen we mooie verstandelijke redenen om onze negatief gedrag goed te praten.

Bron: Ret tegen stress, J. Verhulst