Je hart klopt in je keel en het zweet breekt je uit. Stress voel je in je hoofd, maar ook in je lichaam. Iedereen heeft wel eens last van stress en de oorspronkelijk reactie van het lichaam op stress is gezond. Maar als iemand langdurig stress ervaart, kan het ook verkeerd gaan.
Stress
Je lichaam reageert door middel van stress op een bedreigende situatie. Of iemand iets als stressvol ervaart, hangt dus af van de inschatting van de situatie en de middelen waar degene over beschikt om met de situatie om te gaan. Om deze reden kan iets voor de één erg stressvol zijn en voor de ander totaal niet.
Zenuwstelsel
Bij een stressvolle situatie stellen onze hersenen twee systemen in werking. Het lichaam brengt het sympathische zenuwstelsel in een staat van paraatheid. Adrenaline en noradrenaline komen vrij en maken het lichaam klaar voor de vecht- of vluchtreactie. Hierdoor gebeuren er verschillende dingen in het lichaam:
– de hartslag stijgt
– de spieren spannen aan
– de bloeddruk gaat omhoog
– er stroomt zuurstofrijk bloed naar het hart, de spieren en de hersenen (en minder naar andere organen)
– de ademhaling wordt sneller
– het bloed trekt weg uit het gezicht
– de spijsvertering gaat omlaag
– het zweet breekt je uit
Het lichaam is dan klaar voor actie. Het lichaam is zo gebouwd dat het liever te vaak in deze stand gaat dan dat het een keer laks reageert. Het tweede systeem dat in werking wordt gesteld is de productie van cortisol, beter bekend als het stresshormoon. Dit hormoon laat de bloedsuikerspiegel stijgen en de stofwisseling harder werken. Hierdoor krijgt het lichaam meer energie om met de stressvolle situatie om te gaan.
Spanning
Dagelijks krijgt bijna iedereen te maken met een bepaalde vorm van stress. Stress is een natuurlijke en gezonde reactie van het lichaam. Het helpt je om goed te presteren. Het maakt je alert, efficiënt en geconcentreerd. Er is niets mis met de spanning die je voelt. Het zorgt ervoor dat we in noodsituaties goed kunnen handelen. Inmiddels reageren we niet alleen op lichamelijke bedreigingen, maar ook op psychische dreigingen. Als deze van tijdelijk duur zijn, is dat niet erg. Vaak is dit echter langdurig van aard.
Langdurig stress
Langdurige stress of een te heftige reactie van het lichaam op stress kan leiden tot problemen. Er is dan meer tijd nodig om te herstellen. Vaak is de tijd om te herstellen te kort en stapelt de stress zich op. Er is dan sprake van ongezonde stress. Hierdoor kunnen allerlei klachten ontstaan. Deze klachten kunnen variëren van hoofdpijn, een verhoogde bloeddruk en slapeloosheid tot depressiviteit, besluiteloosheid en prikkelbaarheid. Ongezonde stress leidt ook vaak tot uitvluchten in eten, drank of sigaretten. Weer anderen gaan meer praten of kunnen zich moeilijk concentreren. Klachten veroorzaakt door stress zijn vaak een waarschuwing, een voorbode van bijvoorbeeld een burn-out.
