Vrijwel iedereen is af en toe verlegen of is weleens verlegen geweest. Maar bij een klein gedeelte van deze mensen, zo’n twee procent, is deze verlegenheid zo ernstig dat het leidt tot sociale problemen. Er is dan sprake van een sociale fobie.
Verlegenheid kan in bijna elke levensfase voorkomen. Alleen hele jonge kinderen hebben er nog geen last van. Van de mensen die op jonge leeftijd verlegen waren, blijft ongeveer tien procent dit ook in hun latere leven.
Hoe uit het zich?
De verlegenheid kan zich op veel manieren uiten. Dit is afhankelijk van de leeftijd, de omgeving, maar voornamelijk van de persoon zelf. Sommige mensen trekken zich het liefst zoveel mogelijk terug en proberen situaties waarbij ze in contact komen met vreemde mensen te vermijden. Als dit gepaard gaat met angst, kan er gemakkelijk een sociale fobie ontstaan.
Andere mensen proberen hun verlegenheid juist te verbloemen door zich heel zelfverzekerd of stoer te gedragen. Ondanks dat zij hun verlegenheid niet duidelijk uiten, hebben zij hier wel degelijk last van.
De meeste verlegen mensen zitten ergens tussen deze twee extremen in. Zij hebben van tijd tot tijd in meerdere of mindere mate last van hun verlegenheid. Dit uit zich vaak in blozen, trillen, hartkloppingen, zweetaanvallen, stotteren en geen woord uit weten te brengen. Toch lukt het hen vaak om zich over deze verlegenheid heen te zetten. De invloed van de verlegenheid op hun leven is daardoor draagbaar.
Hoe ontstaat het?
Het is niet precies duidelijk hoe verlegenheid ontstaat. Deskundigen houden het op een wisselwerking of een samenwerking tussen een aantal factoren. Ten eerste speelt het aangeboren temperament een rol. De één is nu eenmaal van zichzelf wat extraverter dan de ander.
Daarnaast speelt de omgeving, en met name de opvoeding, een rol. Kinderen van wie de ouders erg beschermend zijn, hebben een grotere kans om latere verlegen te worden. Dit is ook het geval bij kinderen die zich schamen voor bijvoorbeeld problemen binnen het gezin.
Ook psychologische factoren lijken een rol te spelen. Mensen die bijvoorbeeld een lage(re) zelfwaardering hebben, zijn sneller verlegen.
Is het ernstig?
Verlegenheid hoeft geen probleem te zijn. Veel mensen kunnen er goed mee leven en voelen zich er niet of nauwelijks door belemmerd. Mocht het je echter wel belemmeren in je doen en laten, dan is het verstandig om hulp te zoeken. Ondanks dat de drempel hoog kan zijn om hulp te vragen, is het wel erg belangrijk. In veel gevallen is er namelijk wat te doen. Vaak kunnen mensen zichzelf trainen. In andere gevallen kan hulp van een deskundige uitkomst bieden.
